Перейти к содержимому
Сүрүн сирэй » Сонуннар

Сонуннар

Сахалыы тыллаах оҕо литературата: тирэх буолар үгэстэр, бүгүҥҥү күн дьиҥэ, сайдар саҕахтар

(төгүрүк остуола) Муус устар 25 күнүгэр «Чолбон» сурунаал редакцията, Россия президенэ  В.В. Путин 2017 сыл ыам ыйын 29 күнүнээҕи ыйааҕынан «2018-2027 сылларга Российскай Федерацияҕа оҕо саас 10 сылын» биллэрбитигэр олоҕуран, бэс ыйын 1 күнүгэр бэлиэтэнэр үгэскэ кубулуйбут Аан дойдутааҕы оҕо көмүскэлин күнүн көрсө, дьон-сэргэ сахалыы тыллаах оҕо литературатыгар үрдүк уус-уран… Подробнее »Сахалыы тыллаах оҕо литературата: тирэх буолар үгэстэр, бүгүҥҥү күн дьиҥэ, сайдар саҕахтар

Саха бастакы маэстрота

(Адам Скрябин төрөөбүтэ 125 сылыгар) Аныгы сахалыы музыка искусствотын төрүттээччи, композитор, хормейстер, дирижер, музыкаһыт, ырыаһыт, педагог уонна фольклорист Адам Васильевич Скрябин быйыл төрөөбүтэ 125 сылын туолбутунан, айар үлэтэ, уустук дьылҕата саха омукка махталлаахтык  ааттаныахтаах  дии саныыбын. Кини 1896 сыллаахха билиҥҥи истиилинэн ыам ыйын 30 күнүгэр Дьокуускай куоракка Василий Никонович уонна… Подробнее »Саха бастакы маэстрота

НАЦИОНАЛЬНАЙ БИБЛИОТЕКА:

ҮЙЭТИТИИ, ЧИНЧИЙИИ,  БАРҔАРЫЫ СУОЛУНАН Бу сыл балаҕан ыйын 14 күнүгэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин Национальнай библиотеката төрүттэммитэ 95 сылын туолар. Үйэни эрэ кыайбат кэм иһигэр библиотека кинигэ хаһаанар хоспох чуумпу муннугар бүкпэккэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрүүлээх да, кутурҕаннаах да дьылҕатын тэҥҥэ үллэстэн, олох күһэйиилэригэр бэриммэккэ, кэм-кэрдии үтэн-анньан көрүүтүттэн сынтарыйбакка, бар дьонугар өй-санаа сырдык… Подробнее »НАЦИОНАЛЬНАЙ БИБЛИОТЕКА:

Елизавета Мигалкина

«Сарсыҥҥыга сурук суруйуохха…» Поэт Елизавета Мигалкина аата 2006 сыллаахха Эдэр суруйааччылар өрөспүүбүлүкэтээҕи сүбэ мунньахтарыгар саҕыллыбыта. Поэзия семинарыгар оччолортон даҕаны Саха сирин араас муннугуттан кэлбит үгүс хоһоонньут кыттара. Бу үгүс киһи быыһыттан норуот поэттара Савва Тарасов уонна Наталья Харлампьева тута Дьааҥыттан кэлбит эҥээркэй куоластаах учуутал кыыс тэттик хоһоонноругар харахтара тута хатаммыта.… Подробнее »Елизавета Мигалкина

Ынахсыт тардыыта – саха үтүө үгэһэ

Ынах барахсан киһи аймахха сымнаҕас майгытынан, быстыбат быйаҥынан үйэлэргэ чугас, эрэллээх аргыс. Кинини көрүү-харайыы, чугастык тутуу олохпут биир сүрүн тутааҕа буоллаҕа. Ол онно ааспыт үйэбит дьоно илиилэрин араарбакка эҥэрдэспит мындыр сыһыаннарын, сорох холобурдарын аныгы ыччакка билиһиннэрэн ааһыахха сөп курдук. Өбүгэлэрбит көрөр-харайар сүөһүлэригэр олус болҕомтолоохтук, харыстабыллаахтык сыһыаннаһаллара. Оччолорго «Ынахсыт таттарыыта» диэн… Подробнее »Ынахсыт тардыыта – саха үтүө үгэһэ

Марфа Куличкина хоһоонноро

«Бу кэрэ дойдубун ситэри туойдарбыан…» Үгүс көлүөнэ саха дьоно таптаан ыллыыр ырыаларын тылларын айан хаалларбыт поэтесса Марфа Петровна Куличкина 1929 сыллаахха уруккунан Мэҥэ, билиҥҥинэн Мэҥэ Хаҥалас улууһун Доллу нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Намнааҕы педагогическай кылааһы бүтэрэн баран, Мөҕүрүөнүнэн, Маттанан, Балыктааҕынан, Төҥүлүнэн көһө сылдьан учууталынан, библиотекарынан, интернат сэбиэдиссэйинэн уонна иитээччитинэн үлэлээбитэ. 1958 сыллаахха… Подробнее »Марфа Куличкина хоһоонноро

Литературабыт төлкөлөөх түөнэ маҥан түөрэҕэ

Савва Тарасов, 2000 с., балаҕан ыйын 25 к. Саха академическай драматическай театрыгар этиллибит тыл Дорогие друзья! С позволения наших многоуважаемых гостей, известных русских писателей и критиков, – участников секретариата правления Союза писателей России, о 100-летии родной якутской литературы я буду выступать на родном любимом якутском языке. Сүүрбэһис үйэ саҕаланыытыгар, 100… Подробнее »Литературабыт төлкөлөөх түөнэ маҥан түөрэҕэ

Киһи киэнэ сэмэйэ, суруйааччы бөдөҥө…

(Прозаик Петр Аввакумов 85 сылыгар) Саха биллиилээх прозаига, литературнай кириитигэ, публициһа, тылбаасчыта Петр Денисович Аввакумов төрөөбүтэ 85 сылынан ахтыы суруйарга сорудахтанным. Алтыспыт түгэннэртэн ахтыаҕы урукку суруйууларбын кытта ситимнээх буолууһу. Онон олоҕун кэпсээнигэр охтор ордук буолуоҕун толкуйдаан, ааҕааччы киэҥ араҥатыгар тарҕамматах «Сырдыгы, кырдьыгы тутуспут доҕорбут» диэн 2009 сыллаахха тахсыбыт кинигэбититтэн туһанарга… Подробнее »Киһи киэнэ сэмэйэ, суруйааччы бөдөҥө…

БААЛ ХАБЫРЫЫС ПОЭЗИЯТЫН УРАТЫЛАРА

Г.Г. Вешников–Баал Хабырыыс саха литературатыгар сэмэй эрээри толкуйдатар, сэҥээрдэр поэзия кистэлэҥин баһылаабыт бэйиэт быһыытынан кэрэхсэнэр. Ол курдук, «Ириэрии» диэн ааттаммыт дьикти кэмҥэ поэзия сайдыытыгар кини айар үлэтэ биир бэлиэ миэстэни ылар. Бу кэмтэн саҕалаан кини лиирик бэйиэт быһыытынан биллэн-көстөн барбыта, литератураҕа бэйэтин суолун булбута. Бэйиэт литературнай сыаннаһа хаалларбыт нэһилиэстибэтиттэн да… Подробнее »БААЛ ХАБЫРЫЫС ПОЭЗИЯТЫН УРАТЫЛАРА

КЭПСЭЭННЬИТТЭР БАСТАКЫ КЭПСЭЭННЭРИН ТУҺУНАН

Быйыл муус устарга Россия Суруйааччыларын сойууһун чилиэннэрэ, прозаиктар «Чолбон» сурунаал сүрүн эрэдээктэрэ Данил Макеев 55 уонна сурунаал кириитикэҕэ отделын салайааччыта Иван Осипов–Ойуур 60 саастарын туолаллар. Кинилэр университекка үөрэнэ сылдьан иккиэн литератур­а кириитигэ Эрчимэн салайар «Сэргэлээх уоттара» литературнай түмсүүттэн үүнэн-сай­дан тахсыбыттара. Үлэлэрин-хамнастарын тыа сириттэн саҕалаан баран, кэлин иккиэн өрөспүүбүлүкэ хаһыатыгар «Саха… Подробнее »КЭПСЭЭННЬИТТЭР БАСТАКЫ КЭПСЭЭННЭРИН ТУҺУНАН

Абаҕаларбынан, аҕабынан күөн туттабын

(Суруналыыс, суруйааччы Данил Макеев 50 сааһыгар аналлаах кэпсэтии) «Мындыр өйдөнүү, кыаҕы тилэри туһаныы 50 саастан саҕаланар» диэн ким эрэ эппитэ, тоҕо эрэ өйбөр бигэтик хатанан хаалбыт. Ол иһин бииргэ үлэлиир көнө, эйэҕэс майгылаах «Чолбон» сурунаал прозаҕа салаатын редакторын, СР ыччат политикатыгар уонна СР Бэчээтин туйгунун, Россия Суруналыыстарын союһун чилиэнин уонна… Подробнее »Абаҕаларбынан, аҕабынан күөн туттабын

Дьонум барахсаттар

Раиса Кулаковская РСФСР Үөрэҕириитин туйгуна, РФ уонна СР культуратын үтүөлээх үлэһитэ, Уус-Алдан улууһун бочуоттаах гражданина Биһиги эһэбит Өксөкүлээх Өлөксөй иккитэ кэргэннэнэ сылдьыбыта. Маҥнайгы кэргэнэ Настайа Дьөгүөр Оруоһун кыра кыыһа этэ. Сүрдээх сытыары сымнаҕас, дьиэ хайа да үлэтиттэн хаайтарбат бэртээхэй хаһаайка эбитэ үһү. Кинилиин баара суоҕа биэс сыл олорбуттар. Олорбуттар үс… Подробнее »Дьонум барахсаттар

Биһиги аҕабыт

Мария Неймохова ахтыыта       Биһиги дьиэ-кэргэн үс уол оҕолоохпут. Уолаттарбыт олус истиҥ ахтыылары аҕаларын Саха сирин норуотун суруйааччытын Егор Неймохов туһунан суруйбуттара. Кини – аҕа баһылык, эппит тыла өрүү сокуон буолара. Тугу эмит алҕаһаан этэр, соруйар да түгэнигэр ол соруга ырытыллыбакка толоруллар эрэ этэ. Оҕолорбут аҕаларын аптарытыатыгар  иитиллибиттэрэ. Куорат усулуобуйатыгар… Подробнее »Биһиги аҕабыт

Суруйааччылар уонна театр

Андрей Борисов аман өһө Күһүн саха театрдыы искусствотын тумус киһитэ Андрей Борисовы көрсөн: «Сурунаалга интервью биэриэҥ дуо?» – диэн ыйыталаспыппытыгар: «Мин туспунан наһаа үгүстэ сурулунна. Эһиэхэ, “Чолбоннорго”, суруйааччылар тустарынан кэпсиэхпин баҕарабын», – диэн хардарбыта. Онуоха быйыл «Чолбон» сурунаал №-гэр бэчээттэммит «Суруйааччылар уонна биһиги» диэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дарханын уонна Бырабыыталыстыбатын… Подробнее »Суруйааччылар уонна театр

Семен Данилов лириката

Михаил Тимофеев Блажен, кто посетил сей мир В его минуты роковые. Ф. Тютчев Саха народнай поэта, М. Горькай аатынан Государственнай бириэмийэ лауреата Семен Петрович Данилов 1997 сыл кулун тутар 20 күнүгэр төрөөбүтэ 80 сылын туолар. Ити сурукка киирбитинэн бааспарыгар суруллубутунан. Сэмэн бэйэтэ дьонум улааппытым кэннэ кэриим аҕабытыгар кистээн «сүрэхтэппиттэр», миэтирикэм… Подробнее »Семен Данилов лириката

Улахан поэт олоҕо

(Саха сирин норуодунай поэта, тылбаасчыт Михаил Тимофеев 80 сааһыгар) Саха сирин норуодунай поэта, П.А. Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата Михаил Елисеевич Тимофеев 80 сааһын туолла. Кини 1932 сыллаахха Бүлүү улууһун Модут нэһилиэгэр холкуостаах ыалга төрөөбүтэ. Аҕата холкуоска балыксыттыыра, ийэтэ биэс оҕотун кытары дьиэтигэр олорбута. Эдьиийэ, убайдара улаатан бараннар бары холкуос… Подробнее »Улахан поэт олоҕо

САХАЛАР ЧУРАПЧЫТААҔЫ БЫРАБЫЫТАЛЫСТЫБАЛАРЫН ДЬЫЛҔАТА

Гаврил Андросов Саха сиригэр судаарыстыбаннас сайдыы­­тын историятыгар ураты түһүмэҕинэн 1922- 1923 сылларга үлэ­лээ­бит Быстах кэмнээх Саха уобалаһын норуо­­тун управлениета (Вре­мен­ное Якутское об­ласт­ное народное управ­ле­ние – ВЯОНУ) буолар. Бу сэ­биэскэй былаа­һы утары өрө турбут саха үөрэх­тээхтэрэ олох­тоо­бут судаарыстыбаннай тэрил­лиилэрэ, дьиҥи­нэн, Саха сиригэр тэрил­либит бастакы быра­быы­та­лыс­тыба буоларын былаас, общество уонна наука күн… Подробнее »САХАЛАР ЧУРАПЧЫТААҔЫ БЫРАБЫЫТАЛЫСТЫБАЛАРЫН ДЬЫЛҔАТА

ХОТУГУ ХАЙАЛАРТАН – СИБИИР ИСТИЭБИГЭР: ХУДУОҺУННЬУК АЙАР СУОЛА

Россия Худуоһунньуктарын сойууһун чилиэ­­нэ Анна Осипова — аныгы кэм биир биллэр-көстөр ураты буочардаах талааннаах худуо­һунньуга. Хоту дойду дьонун-сэргэтин, төрөөбүт дойдубут кыыс кэрэ айылҕатын, саха норуотун төрдүн-ууһун туһунан хартыыналары уруһуй­даан аан дойду көрөөччүлэрин киэҥ эйгэлэ­­ри­гэр таһаа­­ран ойуулуур-дьүһүннүүр искусствоҕа сү­дү кы­лаа­тын киллэрэр. Кини туруорбут быыс­тапкалара өрүү үрдүк таһымнаахтык ааһал­лар. Быыс­­­тапка буолар сиригэр… Подробнее »ХОТУГУ ХАЙАЛАРТАН – СИБИИР ИСТИЭБИГЭР: ХУДУОҺУННЬУК АЙАР СУОЛА