Андрей Борисов аман өһө Күһүн саха театрдыы искусствотын тумус киһитэ Андрей Борисовы көрсөн: «Сурунаалга интервью биэриэҥ дуо?» – диэн ыйыталаспыппытыгар: «Мин туспунан наһаа үгүстэ сурулунна. Эһиэхэ, “Чолбоннорго”, суруйааччылар тустарынан кэпсиэхпин баҕарабын», – диэн хардарбыта. Онуоха быйыл «Чолбон» сурунаал №-гэр бэчээттэммит «Суруйааччылар уонна биһиги» диэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дарханын уонна Бырабыыталыстыбатын… Сиһилии »Суруйааччы уонна театр.
Г.Р. Кардашевскай Анемподист Софронов айымньытыгар драматургияны таһынан поэтическай нэһилиэстибэтэ улахан миэстэни ылар. Чахчылаах поэттар айымньыларыгар кинилэр олохторун уонна ис санааларын эгэлгэтэ өтө бэриллэр диир буоллахха, оннук поэттарга Анемподист Софронов киирсэр. Софронов поэзиятын элбэх өттө – бу кини бэйэтин туһунан сэһэн, онно кини саҥа олоххо ханнык эрэйдээх, ыар суолунан тиийэн кэлбитин… Сиһилии »“Дууһаны байытар поэзия”
Г.Р. Кардашевскай ДУУҺАНЫ БАЙЫТАР ПОЭЗИЯ Анемподист Софронов айымньытыгар драматургияны таһынан поэтическай нэһилиэстибэтэ улахан миэстэни ылар. Чахчылаах поэттар айымньыларыгар кинилэр олохторун уонна ис санааларын эгэлгэтэ өтө бэриллэр диир буоллахха, оннук поэттарга Анемподист Софронов киирсэр. Софронов поэзиятын элбэх өттө – бу кини бэйэтин туһунан сэһэн, онно кини саҥа олоххо ханнык эрэйдээх, ыар… Сиһилии »Дууһаны байытар поэзия
Михаил Тимофеев Блажен, кто посетил сей мир В его минуты роковые. Ф. Тютчев Саха народнай поэта, М. Горькай аатынан Государственнай бириэмийэ лауреата Семен Петрович Данилов 1997 сыл кулун тутар 20 күнүгэр төрөөбүтэ 80 сылын туолар. Ити сурукка киирбитинэн бааспарыгар суруллубутунан. Сэмэн бэйэтэ дьонум улааппытым кэннэ кэриим аҕабытыгар кистээн «сүрэхтэппиттэр», миэтирикэм… Сиһилии »Семен Данилов лириката
Саха литературатын төрүттээччи А.Е. Кулаковскай, 1912 с. суруйбут “Саха интеллигенциятыгар” суруга, саха литературатын биир сүдү айымньытынан ааҕыллар, улахан социальнай-философскай суолталаах. 2000 с. Дьокуускайга тахсыбыт “А.Е. Кулаковский, якутской интеллигенции (варианты письма)” диэн кинигэҕэ аан бастаан бу айымньы 3 көрүҥэ барыта киирбитэ. “Сурук” бастакы варианын 1942 с. историческай наука доктора, профессор Г.П.… Сиһилии »Бастакы президент М.Е.Николаев Өксөкүлээх Өлөксөй идеяларын туһаныыта
(Саха сирин норуодунай поэта, тылбаасчыт Михаил Тимофеев 80 сааһыгар) Саха сирин норуодунай поэта, П.А. Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата Михаил Елисеевич Тимофеев 80 сааһын туолла. Кини 1932 сыллаахха Бүлүү улууһун Модут нэһилиэгэр холкуостаах ыалга төрөөбүтэ. Аҕата холкуоска балыксыттыыра, ийэтэ биэс оҕотун кытары дьиэтигэр олорбута. Эдьиийэ, убайдара улаатан бараннар бары холкуос… Сиһилии »Улахан поэт олоҕо
Николай Егорович Винокуров–Урсуну кытары түөрт уон биэс сыл усталаах туоратыгар саха литературатын киэҥ толоонугар суолбутун-ииспитин тэҥҥэ ууран кэллэхпит. Ол тухары биирдэ уһаты-туора тылласпакка, санаабытын сайа кэпсэтэн, айылгыбытын уйгуурдубаттыы, сылаастык, сымнаҕастык сыһыаннаһан кини сэттэ уон биэс сааһын туолуор диэри кэлбиппит. Поэзия жанрыгар оскуолатааҕы сааспытыттан эмиэ биир кэмҥэ сыстыбыт, биир кэмҥэ өрөспүүбүлүкэтээҕи… Сиһилии »Мин көлүөнэм ырыаһыта
Матрена Попова, тыл билимин хандьыдаата Саха бастакы дьахтар суруйааччыларын дьылҕалара: Анна Неустроева төрөөбүтэ 120 сылыгар ХХ үйэ саҕаланыытыгар саха дьахтар суруйааччыта суоҕун кэриэтэ этэ. Ол биллэн турар, манныгы кытта ситимнээҕэ: бастатан туран, оччотооҕу кэмҥэ сахалар ортолоругар үөрэхтээх киһи олус аҕыйаҕа, буолаары буолан дьахтар аймах ортотугар; иккиһинэн, саха дьахтарын социальнай туруга… Сиһилии »Анна Денисовна Неустроева төрөөбүтэ 120 сылыгар
ХХIүйэ уһулуччулаах худуоһунньуга, айылҕаттан айдарыылаах киистэ талааннаах маастара, сахалартан бастакы академик А.Н.Осипов бүгүн төрөөбүтэ 95 сылын бэлиэтиибит. «Чолбон» сурунаалга Афанасий Николаевич үбүлүөйдээх сылларыгар тахсыбыт ыстатыйалары кытта билиһиннэрэбит. Баҕар сороххут аахпыта буолуо. Ол курдук, 2010 сыл 10-с нүөмэригэр Владимир Парфенов «Академик Афанасий Осипов триптихтэрэ ыстатыйа” 2018 сыллаахха 2–с нүөмэргэ “Афанасий Осипов… Сиһилии »Академик Афанасий Осипов «Чолбон» сурунаалга
Кэнники кэмҥэ Россия байыаннайдара аан дойду араас муннуктарыгар тактическай уонна стратегическай суолталаах боппуруостарынан дьарыктанар буоллулар. Ол сорудахтары толорор анал байыаннай тэрилтэлэр уонна контрагынан сулууспалыыр идэтийбит байыаннайдар араҥалара үөскээтэ. Бу дьон үгүстэрэ билигин Украинаҕа анал сорудаҕы толоро сылдьаллар. Күн бүгүн кинилэр төһө сөптөөх дьайыылары, хамсааһыннары оҥорбуттарын сыаналыыр уустук, ол гынан баран… Сиһилии »БЭРГЭН
Борис Неустроев–Мандар Уус, СӨ Духуобунаска академиятын академига, СӨ Тимир уустарын сойууһун бочуоттаах бэрэссэдээтэлэ – Биһиги Сэбиэскэй былаас олоҕунан бэйэбит кыайарбытынан, сатыырбытынан олорон кэллибит. Былатыан Ойуунускай, Максим Аммосов курдук сүрдээх сүдү өйдөөх-санаалаах ыччаттар күөннэринэн тураннар, бу сэбиэскэй былааһы адьас туруулаһан туран ыланнар саха дьонун дьоллоох олоҕунан сирдээн аҕалбыттарын иһин бары махтанабыт.… Сиһилии »САХА СИРИН БЭЛИЭ ДЬОНУН ЭҔЭРДЭЛЭРЭ
Михаил Николаев,Саха Өрөспүүбүлүкэтин бастакы Президенэ – Биллэн туран, судаарыстыбаны тэрийиигэ, олоҕу саҥалыы оҥостууга биһиги бары биир санаалаах буоларбыт улахан суолталаах этэ. Ол санаабыт түмсүөхтээх этэ – саха омуга былыыр-былыргыттан баҕарар баҕа санаата олоххо киириитигэр. Ол баҕата – көҥүлү уһансыы этэ. 90-с сыллар саҕаланыыларыгар эһиги көрүө этигит, хайдахтаах курдук дьон хараҕа… Сиһилии »САХА СИРИН БЭЛИЭ ДЬОНУН ЭҔЭРДЭЛЭРЭ
Быйыл муус устар 27 күнүгэр Саха Автономиялаах Өрөспүүбүлүкэтэ тэриллибитэ лоп курдук 100 сылын туолар. Бу саха омук уонна Саха сирин историятыгар олус суолталаах бэлиэ кэмҥэ ол биир үйэлээх судаарыстыбаннаспыт историятын сүгэһэрин быһаччы сүгэн сылдьар киһинэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана Айсен Николаев буолар. Онон сахалыы тыллаах кырдьаҕас «Чолбон» сурунаал муус устардааҕы… Сиһилии »ИЛ ДАРХАН ИЛЛЭЭХ ОЛОҔУ ТҮСТҮҮР
Дакылаат Сирэ-уота Саха күбүөрүнэтин сирэ-уота ыраах хотугулуу-илиҥҥи Сэбиэскэй Сибиир үс мөлүйүөн кв. биэрэстэ иэннээх сирин, Өлүөнэ өрүс сүрүн үөһүн барытын сабардаан сытар. Бу күбүөрүнэ тустаах сирдээх-уоттаах, бэйэтин географиятын уонна айылҕатын быһыытынан анал кыраныыссалаах. Өскөтүн Иркутскай күбүөрүнэ сиринэн-уотунан уута-хаара Илин уонна Арҕаа өттүгэр тас диэки тардыылардаах буоллаҕына, Саха күбүөрүнэтин сирин-уотун уута-хаара… Сиһилии »САХА СИРИН АПТАНЫАМЫЙАТЫН ТУҺУНАН
Гаврил Андросов Саха сиригэр судаарыстыбаннас сайдыытын историятыгар ураты түһүмэҕинэн 1922- 1923 сылларга үлэлээбит Быстах кэмнээх Саха уобалаһын норуотун управлениета (Временное Якутское областное народное управление – ВЯОНУ) буолар. Бу сэбиэскэй былааһы утары өрө турбут саха үөрэхтээхтэрэ олохтообут судаарыстыбаннай тэриллиилэрэ, дьиҥинэн, Саха сиригэр тэриллибит бастакы бырабыыталыстыба буоларын былаас, общество уонна наука күн… Сиһилии »САХАЛАР ЧУРАПЧЫТААҔЫ БЫРАБЫЫТАЛЫСТЫБАЛАРЫН ДЬЫЛҔАТА
Россия Худуоһунньуктарын сойууһун чилиэнэ Анна Осипова — аныгы кэм биир биллэр-көстөр ураты буочардаах талааннаах худуоһунньуга. Хоту дойду дьонун-сэргэтин, төрөөбүт дойдубут кыыс кэрэ айылҕатын, саха норуотун төрдүн-ууһун туһунан хартыыналары уруһуйдаан аан дойду көрөөччүлэрин киэҥ эйгэлэригэр таһааран ойуулуур-дьүһүннүүр искусствоҕа сүдү кылаатын киллэрэр. Кини туруорбут быыстапкалара өрүү үрдүк таһымнаахтык ааһаллар. Быыстапка буолар сиригэр… Сиһилии »ХОТУГУ ХАЙАЛАРТАН – СИБИИР ИСТИЭБИГЭР: ХУДУОҺУННЬУК АЙАР СУОЛА
Надежда Мордовская Вячеслав Яроев айар суола Сылтан сыл ахсын саха төрүт үгэһигэр, төрүт култуурабытыгар болҕомто ууруу күүһүрэн иһэр. Күннээҕи олоххо-дьаһахха, тулалыыр эйгэҕэ сахалыы тыын уһуктан, дьон-сэргэ сахалыы оһуордаах-мандардаах иһиккэ аһыыр, сахалыы таҥаһы таҥнар, саха норуотун күөн туттар айымньытын олоҥхону өйдүүр, саха буоларынан киэн туттар, саха итэҕэлин, култууратын үөрэтэр буолла. Кэнчээри… Сиһилии »БУЛЧУТ ҮҮТЭЭНИТТЭН – МОҔОЛ УРАҺАҔА
Эдуард Ефремов–Дэхси Ырыынакка киирии айдааннаах-куйдааннаах, харах уулаах, охсуһуулаах-этиһиилээх кэмнэригэр умнулла сыспыт Арктика билигин дьэ саҥаттан күөрэйэн тахсан, биллэн-көстөн, былаас хараҕын далыгар киирбитэ син балай эмэ буолла. Ол биһиги дойдубутугар эрэ буолбатах, бэл, урут Арктиканы кыһынын тахсыбат, сайынын киирбэт күннээх, үрүҥ эһэ дойдута эрэ диэн өйдөбүллээх атын да омук судаарыстыбалара Арассыыйа… Сиһилии »Арктика сайдыыта уонна Саха сирэ