Саха киинэтэ бэйэтин ураты суолунан, туспа истиилинэн аан дойдуга билиннэ. Биһиги дьоммут устубут айымньылара кыахтаах дойдулар, араас албан ааттаах киинэ хампаанньалара уһулбут киинэлэрин кытта тэҥ кэрдиискэ турар буолла, туора омуктар билиниилэрин ылыан ылла. Оттон киинэ туохтан саҕаланарый? Киһи, киинэ устуон баҕардаҕына, маҥнай туохха тирэнэрий? «Якутский век» кинигэ биһирэмигэр тыл этэ… Подробнее »Любовь Борисоваттан сценарийы суруйа үөрэнии
I Биир бэртээхэй сайыҥҥы нуурал киэһэ Лаҥкылы сайылык ыала туох да кыһалҕата суох киэһэ чэйдэрин иһэ олордулар. Күнүскү ыгым куйаас ааһан, бу үтүө сөрүүҥҥэ ынахтар тото-хана аһаан хааллыннар диэн, киэһээҥҥи ыамнарыгар ыксаабаттар. Кураан сайын буолан, сүөһү да тэпсэриттэн буолуо, сайылык кууран-хатан турар. Тиит төбөтүгэр санньыйан эрэр күн кытарымтыйбыт уотун сайылык… Подробнее »Киһи бэйэтин туһугар кытары сэриилэһэр (Василий Яковлев)
(тэҥнээн ааҕыыттан санаалар) Саха олоҥхото улахан кээмэйдээх героическай эпостарга киирсэр. Дм. М Говоров «Мүлдьү Бөҕөтө», быһа холуйан, 20-чэ тыһыынча строкалаах, оттон П. А. Ойуунускай «Дьулуруйар Ньургун Боотура» 36 тыһыынча строка курдук кээмэйдээх. Бэчээттэммит олоҥхолортон ити саамай улаханнара. Норуот тылынан айымньытыгар былыр ыйы ыйынан толоруллар олоҥхолор бааллара диэн ахтыллар. Олоҥхо сурукка… Подробнее »Саха олоҥхото уонна киргиз «Манаһа»
Балтараа үйэ кэриҥэ кэм улаҕатыгар саха суругунан уус-уран литературатын төрүттээччи, айар тыл аҕата Алексей Елисеевич Кулаковскай–Өксөкүлээх күн сирин көрбүтэ. Кини улахан сиэнэ РФ уонна СӨ култуураларын үтүөлээх үлэһитэ, РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, Уус Алдан улууһун, Бороҕон уонна Суотту нэһилиэктэрин ытык киһилэрэ Раиса Реасовна Кулаковская быйыл 85 хаарыгар үктэннэ. Бүтүн Саха… Подробнее »Өксөкүлээх улахан сиэнин аман өһө
Саха норуодунай суруйааччыта, П.А. Ойуунускай аатынан СӨ судаарыстыбаннай бириэмийэтин лауреата, Россия Суруйааччыларын сойууһун Үрдүкү сүбэтин чилиэнэ, Бүтүн Кытайдааҕы Лао-Цзы наукалыы уопсастыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы, СӨ Духуобунаска академиятын вице-президенэ Николай Алексеевич Лугинов быйыл атырдьах ыйын 14 күнүгэр 75 сааһын туолла. Кини «Таас Тумус» сэһэнинэн «Алжир на перекрестке культур» норуоттар икки ардыларынааҕы бириэмийэ… Подробнее »Николай Лугинов: «Сөп буолар хайҕалбын ылан ахан оҕонньор буолбут оҕобун»
(Суруйааччы В.В. Скрябин-Идэлги төрөөбүтэ 75 сылыгар) Доҕоттор ортолоругар биир эмэ түмэр киһи баар буоллаҕына, ол эйгэҕэ сиэрдээх өй-санаа олохсуйар-үөскүүр буолар эбит. Итинник киһинэн биһиги көлүөнэҕэ доҕорбут, суруйааччы, учуутал Василий Васильевич Скрябин-Идэлги буолбута. Кини Төхтүрдээҕи олоҕор биһиги үөрэ-көтө түмсэрбит. Идэтинэн нуучча тылын учуутала, үтүөкэннээх киһи Нина Николаевна Скрябина (Ким) сылаас-сымнаҕас… Подробнее »Өйбүтүн өйүү, санаабытын салайа туруоҕа…
М. АЛЕКСЕЕВ, «Якутстрой» трест 3 дээх ТМУ-н комплекснай~биригээдэтин биригэдьиирэ. Социалистическай Үлэ Геройа Ааста пятилетка бастакы сыла —1966 сыл. Үүннэ пятилетка иккис сыла — Советскай былаас 50 сылын туолар хайҕаллаах юбилейнай 1967 сыл. Бу икки улуу дьыл ыпсыһар кирбиитигэр биһиги ааспыт үлэбитин уонна олохпутун эргиллэн көрөр, инники кэскилбитин тускуллуур үгэстээхпит.… Подробнее »Тутааччы буолуу — бочуот
Ааспыт, 1960 сылга Саха сиринээҕи Кинигэ издательствота 196 кинигэни 770 тыһыынча тиражтаах бэчээттээн таһаарда, олор истэригэр попитическай-маассабай, научнай-популярнай кинигэлэр, оскуола учебниктара, промышленноска, тыа-хаһаайыстыбатыгар аналлаах кинигэлэр, наука, техника ситиһиилэрин, бастыҥнар опыттарын тустарынан брошюралар бааллар. Ол гынан баран хайа да салааттан саамай улахан миэстэни уус-уран литература ылла, итиннэ 58 кинигэ таҕыста.… Подробнее »САХАЛЫЫ КИНИГЭ ЭЛБИИР
Михаил Ефимович Николаев аата Саха Өрөспүүбүлүкэтин бастакы президенин, быыһык кэмҥэ саха омук сайдар тускулларын торумнаабыт национальнай лидер, Россия таһымыгар Саха сирин, национальнай регионнар бырааптарын, Арктика уонна Азия хайысхатын тутуһуу иһин турууласпыт политик быһыытынан историяҕа бигэтик киирдэ. Бастакы президеммитин тиһэх суолугар атаарыы күнүгэр, 90-с сылларга олох киэҥ аартыгар үктэммит культура деятеллэрэ… Подробнее »БИҺИГИ ПРЕЗИДЕММИТ
Быйыл көмүстээх Алдаҥҥа Косарев аатынан охсуулаахтык үлэлиир хомсомуол ыччат шахтата тэриллибитэ 90 сыла туолар, оттон 2023 сылга Алдан куорат төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэ. Куорат музейыгар ХХ үйэ отутус сылларыгар саха ыччата көмүстээх Алдаҥҥа кэлэн үлэлээбитин туоһулуур хаартыскалар хараллан сыталлар. Хомойуох иһин, үгүс күн-дьыл ааһан, кинилэр хантан хааннаахтара, кимтэн кииннээхтэрэ биллибэт.… Подробнее »Саха ыччата көмүстээх Алдаҥҥа
Олег Сидоров Михаил Ефимович Николаевы саха дьоно кини өрөспүүбүлүкэ сайдыытыгар киллэрбит кылаатын сыаналаан “биһиги Аан Дархаммыт” диэн ытыктаан ааттыыллар. Саха норуота 1990-с сыллартан сомоҕолоһон, түмсэн, бастакы бэрэсидьиэммитин өйөөн, кини үлэтигэр-хамнаһыгар сүгүрүйэн, кини этиилэрин ылынан, сайыннаран кэллибит. Онон бу аат – Аан Дархан, киниэхэ норуот иҥэрбит үйэлэргэ хаалар “титул” –… Подробнее »Михаил Николаев уруоктара: “САХА СИРЭ – БИҺИГИ ТӨРҮТ СИРБИТ”
Дойду сурахтаах, сурт кэриэстээх Сэлэмдьи, Бурея, Амгунь өрүстэр Амыр эбэҕэ суккуллар салааларын тардыыларынан сахалар бэрт өрдөөҕү кэмтэн суол тэлбиттэрэ, сырыы олохтообуттара биллэр. Кэм-кэрдии аастаҕын аайы бу сирдэри кытта ситимнээх өйдөбүл умнуллан, сүтэн-оһон иһэрэ кистэл буолбатах. Оттон бу былыргы сахалар уһун айаннарын аартыга, улуу Кытай сиригэр тиийэр эркээйилээх суолларын төрдүнэн… Подробнее »АМЫР САХАЛАРА
Мы преодолеем, мы победим, Придёт день, и мы преодолеем! Глубоко в своём сердце я верю -Придёт день, и мы преодолеем! Мы пойдём, рука в руке, Мы пойдём, рука в руке, Придёт день, и мы пойдём, рука в руке! Глубоко в своём сердце я верю -Придёт день, и мы преодолеем! Дин… Подробнее »Анатолий Слепцов «88910»
Быйыл муус устар 27 күнүгэр Саха Автономиялаах Өрөспүүбүлүкэтэ тэриллибитэ лоп курдук 100 сылын туолар. Бу саха омук уонна Саха сирин историятыгар олус суолталаах бэлиэ кэмҥэ ол биир үйэлээх судаарыстыбаннаспыт историятын сүгэһэрин быһаччы сүгэн сылдьар киһинэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана Айсен Николаев буолар. Онон сахалыы тыллаах кырдьаҕас «Чолбон» сурунаал муус устардааҕы… Подробнее »ИЛ ДАРХАН ИЛЛЭЭХ ОЛОҔУ ТҮСТҮҮР
Антон сааһа алтата, оттон кини эдьиийэ Маня сэттэтэ. Туруорбатах балаҕан хаҥас оронугар ийэлэрэ Малаанньа нэк суорҕаны сэҥийэтигэр диэри тардынан сытар. Антон Манялыын ийэлэрин диэки ытаһа-ытаһа дьулуһалларын күлүк курдук суодаспыт дьоннор, бакыспыт тарбахтаах илиилэринэн, төттөрү хаһыйбахтыыллар. Малаанньа, муостан оҥоһуллубут курдук, кубаҕай сирэйэ балаҕан үрдүн диэки өрө хайыспыт, хойуу уһун кыламаннара… Подробнее »Студент кэпсээнэ
Бүөтүр Хара (сэһэнтэн быһа тардыы) …Эмискэ антах диэки туох да наһаа үлүгэр улахан тыас дэлби барда. Баһылайдаах Киргиэлэй соһуйан чохчос гына түстүлэр. – Тыый! Байанайы сиэтилэр! – Баһылай кылана түстэ. Кини көрөн турдаҕына Байанай умса эргийдэ, төттөрү сыылла сатаата. Онуоха Ээх уола букатын ыксаата, тугу гыныан билбэккэ биир сиргэ тэпсэҥнии… Подробнее »ТОҤУСТУУР ААРТЫК
Саха литературатын «алгыстаах тыллаах айбыт аҕата», төрөөбүт норуотун олоҕун биир бастакы чинчийээччи-учуонайа, сүдү общественнай деятелэ Алексей Елисеевич Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй төрөөбүтэ 140 сылын туолла. Сахабыт сирин норуотун олоҕун, культуратын, тылын былыр-былыргыттан нуучча да, омук да үөрэхтээхтэрэ бэрт өртөн ылата интэриэһиргээбиттэрэ, үөрэппиттэрэ. Хас эмэ сүүһүнэн сыллар анараа өттүлэригэр Саха сиригэр… Подробнее »ӨКСӨКҮЛЭЭХ ӨЛӨКСӨЙ УСУЙААНАҔА
Татьяна Андросова, ССРС, РСФСР үөрэҕириитин туйгуна, СӨ үөрэҕин үтүөлээх үлэһитэ Лидия Гаврильевна Слепцова төрөөбүтүн туһунан Байаҕантай улууһун Богородскай таҥаратын дьиэтин докумуонугар маннык суруллубут: Слепцова Лидия Гаврильевна 1893 тохсунньу 31 күнүгэр төрөөбүт. Аҕата Гаврил Петрович Слепцов, ийэтэ Оросина Мария Ивановна, сүрэхтээбит ийэ Емельянова Матрена Егоровна. Лиис 10, суруйуу 32. Аҕабыт Иннокентий… Подробнее »НИКОЛЬСКАЙДААҔЫ СЭРИИ КЫТТЫЫЛААҔА
Розалия Дягилева, кыраайы үөрэтээччи, СӨ культуратын үтүөлээх үлэһитэ Мин төрөөбүт дойдум Өймөкөөн историятын хомуйбутум отуттан тахса сыл буолла. Оччотооҕуга баар бүтэһик саастаах кырдьаҕастарга куруук сылдьарым, ахтыы бөҕөтүн суруммутум. Эмиэ кинилэртэн ыйыталаһан суруналыыс уонна кыраайы үөрэтээччи Сергей Михайлович Егоров хаһыаттарга, кинигэлэригэр суруйбута элбэх. Оттон мин «кэлин суруйуом» дии сылдьан бириэмэ бөҕөтүн… Подробнее »ӨЙМӨКӨӨН ҮРҮҤ УОННА КЫҺЫЛ БУДУЛҔАНЫГАР
«В действительности мир организуется не столько на Истине, сколько на лжи, признанной социально полезной». Н.А. Бердяев Историяны ханнык эрэ догмаҕа биитэр моральнай идеалга хаайан сыаналааһын баһыйар. Итиниэхэ буолан ааспыт дьиҥ чахчыны биллиммэт буолуу эбэтэр түһэрэн намтата сатааһын мэлдьи кэриэтэ күүстээх. Бүгүҥҥү эмньик историябыт, чараас алаадьы тэҥэ историографиябыт маныаха чаҕылхай… Подробнее »ДЬИҤ УОННА КЫРДЬЫК. Саха былыргытын тууйар харгыстар.