Перейти к содержимому
Сүрүн сирэй » Публикациялар

Публикациялар

Суруйааччы уонна театр.

Андрей Борисов аман өһө Күһүн саха театрдыы искусствотын тумус киһитэ Андрей Борисовы көрсөн: «Сурунаалга интервью биэриэҥ дуо?» – диэн ыйыталаспыппытыгар: «Мин туспунан наһаа үгүстэ сурулунна. Эһиэхэ, “Чолбоннорго”, суруйааччылар тустарынан кэпсиэхпин баҕарабын», – диэн хардарбыта. Онуоха быйыл «Чолбон» сурунаал №-гэр бэчээттэммит «Суруйааччылар уонна биһиги» диэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дарханын уонна Бырабыыталыстыбатын… Сиһилии »Суруйааччы уонна театр.

“Дууһаны байытар поэзия”

Г.Р. Кардашевскай Анемподист Софронов айымньытыгар драматургияны таһынан поэтическай нэһилиэстибэтэ улахан миэстэни ылар. Чахчылаах поэттар айымньыларыгар кинилэр олохторун уонна ис санааларын эгэлгэтэ өтө бэриллэр диир буоллахха, оннук поэттарга Анемподист Софронов киирсэр. Софронов поэзиятын элбэх өттө – бу кини бэйэтин туһунан сэһэн, онно кини саҥа олоххо ханнык эрэйдээх, ыар суолунан тиийэн кэлбитин… Сиһилии »“Дууһаны байытар поэзия”

Дууһаны байытар поэзия

Г.Р. Кардашевскай ДУУҺАНЫ БАЙЫТАР ПОЭЗИЯ Анемподист Софронов айымньытыгар драматургияны таһынан поэтическай нэһилиэстибэтэ улахан миэстэни ылар. Чахчылаах поэттар айымньыларыгар кинилэр олохторун уонна ис санааларын эгэлгэтэ өтө бэриллэр диир буоллахха, оннук поэттарга Анемподист Софронов киирсэр. Софронов поэзиятын элбэх өттө – бу кини бэйэтин туһунан сэһэн, онно кини саҥа олоххо ханнык эрэйдээх, ыар… Сиһилии »Дууһаны байытар поэзия

Семен Данилов лириката

Михаил Тимофеев Блажен, кто посетил сей мир В его минуты роковые. Ф. Тютчев Саха народнай поэта, М. Горькай аатынан Государственнай бириэмийэ лауреата Семен Петрович Данилов 1997 сыл кулун тутар 20 күнүгэр төрөөбүтэ 80 сылын туолар. Ити сурукка киирбитинэн бааспарыгар суруллубутунан. Сэмэн бэйэтэ дьонум улааппытым кэннэ кэриим аҕабытыгар кистээн «сүрэхтэппиттэр», миэтирикэм… Сиһилии »Семен Данилов лириката

Бастакы президент М.Е.Николаев Өксөкүлээх Өлөксөй идеяларын туһаныыта

Саха литературатын төрүттээччи А.Е. Кулаковскай, 1912 с. суруйбут “Саха интеллигенциятыгар” суруга, саха литературатын биир сүдү айымньытынан ааҕыллар, улахан социальнай-философскай суолталаах. 2000 с. Дьокуускайга тахсыбыт “А.Е. Кулаковский, якутской интеллигенции (варианты письма)” диэн кинигэҕэ аан бастаан бу айымньы 3 көрүҥэ барыта киирбитэ. “Сурук” бастакы варианын 1942 с. историческай наука доктора, профессор Г.П.… Сиһилии »Бастакы президент М.Е.Николаев Өксөкүлээх Өлөксөй идеяларын туһаныыта

Улахан поэт олоҕо

(Саха сирин норуодунай поэта, тылбаасчыт Михаил Тимофеев 80 сааһыгар) Саха сирин норуодунай поэта, П.А. Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата Михаил Елисеевич Тимофеев 80 сааһын туолла. Кини 1932 сыллаахха Бүлүү улууһун Модут нэһилиэгэр холкуостаах ыалга төрөөбүтэ. Аҕата холкуоска балыксыттыыра, ийэтэ биэс оҕотун кытары дьиэтигэр олорбута. Эдьиийэ, убайдара улаатан бараннар бары холкуос… Сиһилии »Улахан поэт олоҕо

Мин көлүөнэм ырыаһыта

Николай Егорович Винокуров–Урсуну кытары түөрт уон биэс сыл усталаах туоратыгар саха литературатын киэҥ толоонугар суолбутун-ииспитин тэҥҥэ ууран кэллэхпит. Ол тухары биирдэ уһаты-туора тылласпакка, санаабытын сайа кэпсэтэн, айылгыбытын уйгуурдубаттыы, сылаастык, сымнаҕастык сыһыаннаһан кини сэттэ уон биэс сааһын туолуор диэри кэлбиппит. Поэзия жанрыгар оскуолатааҕы сааспытыттан эмиэ биир кэмҥэ сыстыбыт, биир кэмҥэ өрөспүүбүлүкэтээҕи… Сиһилии »Мин көлүөнэм ырыаһыта

Анна Денисовна Неустроева төрөөбүтэ 120 сылыгар

Матрена Попова, тыл билимин хандьыдаата Саха бастакы дьахтар суруйааччыларын дьылҕалара: Анна Неустроева төрөөбүтэ 120 сылыгар ХХ үйэ саҕаланыытыгар саха дьахтар суруйааччыта суоҕун кэриэтэ этэ. Ол биллэн турар, манныгы кытта ситимнээҕэ: бастатан туран, оччотооҕу кэмҥэ сахалар ортолоругар үөрэхтээх киһи олус аҕыйаҕа, буолаары буолан дьахтар аймах ортотугар; иккиһинэн, саха дьахтарын социальнай туруга… Сиһилии »Анна Денисовна Неустроева төрөөбүтэ 120 сылыгар

Академик Афанасий Осипов «Чолбон» сурунаалга

ХХIүйэ уһулуччулаах худуоһунньуга, айылҕаттан айдарыылаах киистэ талааннаах маастара, сахалартан бастакы академик А.Н.Осипов  бүгүн төрөөбүтэ 95 сылын бэлиэтиибит. «Чолбон» сурунаалга Афанасий Николаевич үбүлүөйдээх сылларыгар тахсыбыт ыстатыйалары кытта билиһиннэрэбит. Баҕар сороххут аахпыта буолуо. Ол курдук, 2010 сыл 10-с нүөмэригэр Владимир Парфенов «Академик Афанасий Осипов триптихтэрэ ыстатыйа” 2018 сыллаахха 2–с нүөмэргэ “Афанасий Осипов… Сиһилии »Академик Афанасий Осипов «Чолбон» сурунаалга

БЭРГЭН

Кэнники кэмҥэ Россия байыаннайдара аан дойду араас муннуктарыгар тактическай уонна стратегическай суолталаах боппуруостарынан дьарыктанар буоллулар. Ол сорудахтары толорор анал байыаннай тэрилтэлэр уонна контрагынан сулууспалыыр идэтийбит байыаннайдар араҥалара үөскээтэ. Бу дьон үгүстэрэ билигин Украинаҕа анал сорудаҕы толоро сылдьаллар. Күн бүгүн кинилэр төһө сөптөөх дьайыылары, хамсааһыннары оҥорбуттарын сыаналыыр уустук, ол гынан баран… Сиһилии »БЭРГЭН

САХА СИРИН БЭЛИЭ ДЬОНУН ЭҔЭРДЭЛЭРЭ

Борис Неустроев–Мандар Уус, СӨ Духуобунаска академиятын академига, СӨ Тимир уустарын сойууһун бочуоттаах бэрэссэдээтэлэ – Биһиги Сэбиэскэй былаас олоҕунан бэйэбит кыайарбы­тынан, сатыырбытынан олорон кэлли­бит. Былатыан Ойуунускай, Максим Аммосов курдук сүрдээх сүдү өйдөөх-санаалаах ыччаттар күөн­нэ­ринэн тураннар, бу сэбиэскэй былааһы адьас туруулаһан туран ыланнар саха дьонун дьоллоох олоҕунан сирдээн аҕалбыттарын иһин бары мах­танабыт.… Сиһилии »САХА СИРИН БЭЛИЭ ДЬОНУН ЭҔЭРДЭЛЭРЭ

САХА СИРИН БЭЛИЭ ДЬОНУН ЭҔЭРДЭЛЭРЭ

Михаил Николаев,Саха Өрөспүүбүлүкэтин бастакы Президенэ – Биллэн туран, судаарыстыбаны тэрийиигэ, олоҕу саҥалыы оҥостууга биһиги бары биир санаалаах буоларбыт улахан суолталаах этэ. Ол санаабыт түм­сүөхтээх этэ – саха омуга былыыр-былыргыттан ба­ҕарар баҕа санаата олоххо киириитигэр. Ол баҕата – көҥүлү уһансыы этэ. 90-с сыллар саҕаланыыларыгар эһиги көрүө этигит, хайдахтаах курдук дьон хараҕа… Сиһилии »САХА СИРИН БЭЛИЭ ДЬОНУН ЭҔЭРДЭЛЭРЭ

ИЛ ДАРХАН ИЛЛЭЭХ ОЛОҔУ ТҮСТҮҮР

Быйыл муус устар 27 күнүгэр Саха Автономиялаах Өрөспүүбүлүкэтэ тэрил­либитэ лоп курдук 100 сылын туолар. Бу саха омук уонна Саха сирин историятыгар олус суолталаах бэлиэ кэмҥэ ол биир үйэлээх судаарыстыбаннаспыт историятын сүгэһэрин быһаччы сүгэн сылдьар киһинэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана Айсен Николаев буолар. Онон сахалыы тыллаах кырдьаҕас «Чолбон» сурунаал муус устардааҕы… Сиһилии »ИЛ ДАРХАН ИЛЛЭЭХ ОЛОҔУ ТҮСТҮҮР

САХА СИРИН АПТАНЫАМЫЙАТЫН ТУҺУНАН

Дакылаат Сирэ-уота Саха күбүөрүнэтин сирэ-уота ыраах хотугулуу-илиҥҥи Сэбиэскэй Сибиир үс мөлүйүөн кв. биэ­рэстэ иэннээх сирин, Өлүөнэ өрүс сүрүн үөһүн барытын сабардаан сытар. Бу күбүөрүнэ тустаах сирдээх-уоттаах, бэйэтин географиятын уонна айылҕатын быһыытынан анал кыраныыссалаах. Өскөтүн Иркутскай күбүөрүнэ сиринэн-уотунан уута-хаара Илин уонна Арҕаа өттүгэр тас диэки тардыылардаах буоллаҕына, Саха күбүөрүнэ­тин сирин-уотун уута-хаара… Сиһилии »САХА СИРИН АПТАНЫАМЫЙАТЫН ТУҺУНАН

САХАЛАР ЧУРАПЧЫТААҔЫ БЫРАБЫЫТАЛЫСТЫБАЛАРЫН ДЬЫЛҔАТА

Гаврил Андросов Саха сиригэр судаарыстыбаннас сайдыы­­тын историятыгар ураты түһүмэҕинэн 1922- 1923 сылларга үлэ­лээ­бит Быстах кэмнээх Саха уобалаһын норуо­­тун управлениета (Вре­мен­ное Якутское об­ласт­ное народное управ­ле­ние – ВЯОНУ) буолар. Бу сэ­биэскэй былаа­һы утары өрө турбут саха үөрэх­тээхтэрэ олох­тоо­бут судаарыстыбаннай тэрил­лиилэрэ, дьиҥи­нэн, Саха сиригэр тэрил­либит бастакы быра­быы­та­лыс­тыба буоларын былаас, общество уонна наука күн… Сиһилии »САХАЛАР ЧУРАПЧЫТААҔЫ БЫРАБЫЫТАЛЫСТЫБАЛАРЫН ДЬЫЛҔАТА

ХОТУГУ ХАЙАЛАРТАН – СИБИИР ИСТИЭБИГЭР: ХУДУОҺУННЬУК АЙАР СУОЛА

Россия Худуоһунньуктарын сойууһун чилиэ­­нэ Анна Осипова — аныгы кэм биир биллэр-көстөр ураты буочардаах талааннаах худуо­һунньуга. Хоту дойду дьонун-сэргэтин, төрөөбүт дойдубут кыыс кэрэ айылҕатын, саха норуотун төрдүн-ууһун туһунан хартыыналары уруһуй­даан аан дойду көрөөччүлэрин киэҥ эйгэлэ­­ри­гэр таһаа­­ран ойуулуур-дьүһүннүүр искусствоҕа сү­дү кы­лаа­тын киллэрэр. Кини туруорбут быыс­тапкалара өрүү үрдүк таһымнаахтык ааһал­лар. Быыс­­­тапка буолар сиригэр… Сиһилии »ХОТУГУ ХАЙАЛАРТАН – СИБИИР ИСТИЭБИГЭР: ХУДУОҺУННЬУК АЙАР СУОЛА

БУЛЧУТ ҮҮТЭЭНИТТЭН – МОҔОЛ УРАҺАҔА

Надежда Мордовская Вячеслав Яроев айар суола Сылтан сыл ахсын саха төрүт үгэһигэр, төрүт култуурабытыгар болҕомто ууруу күүһүрэн иһэр. Күннээҕи олоххо-дьаһахха, тулалыыр эйгэҕэ саха­лыы тыын уһуктан, дьон-сэргэ сахалыы оһуор­даах-мандардаах иһиккэ аһыыр, сахалыы таҥаһы таҥнар, саха норуотун күөн туттар айымньытын олоҥхону өйдүүр, саха буоларынан киэн туттар, саха итэҕэлин, култууратын үөрэтэр буолла. Кэн­чээри… Сиһилии »БУЛЧУТ ҮҮТЭЭНИТТЭН – МОҔОЛ УРАҺАҔА

Арктика сайдыыта уонна Саха сирэ

Эдуард Ефремов–Дэхси Ырыынакка киирии айдааннаах-куй­дааннаах, харах уулаах, охсу­һуу­лаах-этиһиилээх кэмнэ­ригэр ум­­нулла сыспыт Арктика билигин дьэ саҥаттан күөрэйэн тахсан, биллэн-көстөн, бы­лаас хараҕын далыгар киирбитэ син балай эмэ буолла. Ол биһиги дойдубутугар эрэ буолбатах, бэл, урут Арктиканы кыһынын тахсыбат, сайы­нын киирбэт күннээх, үрүҥ эһэ дойдута эрэ диэн өйдөбүллээх атын да омук судаарыстыбала­ра Арассыыйа… Сиһилии »Арктика сайдыыта уонна Саха сирэ